گاز SF6 (هگزافلوراید گوگرد)

معرفی گاز SF6

هگزافلوراید گوگرد (با فرمول شیمیایی SF₆) یک ترکیب معدنی متشکل از یک اتم گوگرد و شش اتم فلوئور است. این گاز بی‌رنگ، بی‌بو، غیرسمی و غیرقابل اشتعال است و یکی از بهترین عایق‌های الکتریکی شناخته شده است.

SF6 در سال ۱۹۰۰ توسط هانری مویسان و پل لوبو کشف شد. این گاز به دلیل پایداری شیمیایی بالا و خواص عایقی استثنایی، در صنعت برق بسیار پرکاربرد است.

خواص فیزیکی و شیمیایی SF6

• نقطه سابلیماسیون: -۶۳.۸ درجه سانتی‌گراد
• چگالی: ۶.۱۲ گرم بر لیتر (۵ برابر سنگین‌تر از هوا)
• استحکام دی‌الکتریک: ۲.۵ برابر هوا
• پایداری شیمیایی: بسیار بالا (تا ۵۰۰ درجه)
• غیرسمی: اما در غلظت بالا می‌تواند اکسیژن را جایگزین کند

کاربردهای گاز SF6

۱. کلیدهای فشار قوی (Circuit Breakers)

مهم‌ترین کاربرد SF6 در کلیدهای قطع و وصل فشار قوی است. این گاز قوس الکتریکی را به سرعت خاموش می‌کند و از آسیب به تجهیزات جلوگیری می‌کند. کلیدهای SF6 در ولتاژهای ۷۲ کیلوولت تا ۸۰۰ کیلوولت استفاده می‌شوند.

۲. ترانسفورماتورهای گازی (GIS)

در پست‌های برق فشرده (Gas Insulated Switchgear)، SF6 به عنوان عایق و خنک‌کننده استفاده می‌شود. این سیستم‌ها فضای کمتری اشغال می‌کنند و نگهداری آسان‌تری دارند.

۳. خطوط انتقال برق

کابل‌های انتقال برق عایق‌شده با SF6 برای عبور از مناطق شهری و زیر دریا استفاده می‌شوند.

۴. ریخته‌گری منیزیم

SF6 به عنوان گاز محافظ در ریخته‌گری منیزیم استفاده می‌شود تا از اکسیداسیون و آتش‌گیری فلز مذاب جلوگیری کند.

۵. صنایع الکترونیک

در تولید نیمه‌هادی‌ها، SF6 برای اچینگ پلاسما و تمیزکاری محفظه‌های CVD استفاده می‌شود.

۶. تشخیص نشتی

به دلیل قابلیت تشخیص آسان، SF6 برای آزمایش نشتی در سیستم‌های بسته استفاده می‌شود.

مزایای SF6 در صنعت برق