گاز کریپتون (Krypton)
کریپتون با نماد Kr و عدد اتمی ۳۶، یکی از گازهای نجیب است. گازی بی‌رنگ و بی‌بو.
مشخصات
- نماد شیمیایی: Kr
- عدد اتمی: ۳۶
- خلوص: ۹۹.۹۹۹٪
کاربردها
- لامپ‌های فلورسنت و رشته‌ای
- لیزرهای کریپتون
- شیشه‌های دوجداره (عایق حرارتی)
- فلاش دوربین
- تحقیقات علمی
معرفی گاز کریپتون
کریپتون (با نماد شیمیایی Kr و عدد اتمی ۳۶) یکی از گازهای نجیب است که حدود ۰.۰۰۰۱ درصد از اتمسفر زمین را تشکیل می‌دهد. نام کریپتون از کلمه یونانی «kryptos» به معنای پنهان گرفته شده است، زیرا این گاز به سختی قابل شناسایی بود.
کریپتون در سال ۱۸۹۸ توسط ویلیام رمزی و موریس تراورس کشف شد. این گاز در حالت عادی کاملاً بی‌اثر است اما در شرایط خاص می‌تواند با فلوئور ترکیب شود.
خواص فیزیکی و شیمیایی کریپتون
- نقطه جوش: -۱۵۳.۲ درجه سانتی‌گراد
- نقطه ذوب: -۱۵۷.۴ درجه سانتی‌گراد
- چگالی: ۳.۷۳۳ گرم بر لیتر (سنگین‌تر از هوا)
- بی‌رنگ و بی‌بو: اما در لامپ نور سفید-زرد تولید می‌کند
- غیرسمی و غیرقابل اشتعال
کاربردهای گاز کریپتون
۱. لامپ‌های روشنایی
کریپتون در لامپ‌های رشته‌ای با راندمان بالا و لامپ‌های فلورسنت استفاده می‌شود. لامپ‌های کریپتون ۳۰٪ کارایی بیشتری نسبت به لامپ‌های آرگون دارند و نور روشن‌تر و سفیدتری تولید می‌کنند.
۲. شیشه‌های دوجداره و سه‌جداره
کریپتون به عنوان گاز عایق در شیشه‌های دوجداره و سه‌جداره پنجره استفاده می‌شود. رسانایی گرمایی پایین کریپتون باعث کاهش اتلاف انرژی و صرفه‌جویی در هزینه گرمایش و سرمایش می‌شود.
۳. لیزرهای کریپتون
لیزرهای کریپتون-یون در چشم‌پزشکی برای درمان بیماری‌های شبکیه مانند رتینوپاتی دیابتی استفاده می‌شوند. این لیزرها نور قرمز با طول موج خاص تولید می‌کنند که برای انعقاد عروق خونی مناسب است.
۴. لامپ‌های فلاش دوربین
در لامپ‌های فلاش حرفه‌ای عکاسی، کریپتون به همراه زنون استفاده می‌شود تا نور شدید و لحظه‌ای تولید شود.
۵. استاندارد متر
تا سال ۱۹۸۳، طول موج نور نارنجی-قرمز ایزوتوپ کریپتون-۸۶ به عنوان استاندارد بین‌المللی تعریف متر استفاده می‌شد.
۶. تحقیقات علمی
کریپتون در آشکارسازهای ذرات، طیف‌سنجی و تحقیقات فیزیک هسته‌ای کاربرد دارد.
مقایسه کریپتون و آرگون در شیشه دوجداره
| ویژگی | کریپتون | آرگون |
|---|---|---|
| عایق حرارتی | عالی (بهترین) | خوب |
| قیمت | گران‌تر | ارزان‌تر |
| کاهش U-value | تا ۴۰٪ | تا ۳۰٪ |
| مناسب برای | مناطق سردسیر | مناطق معتدل |